FOMO အကြောင်းကို သင်ကြားဖူးပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့် FOFO ရော ရှိပါသလား။

(SeaPRwire) –   FOMO—လွတ်သွားမှာကိုကြောက်ရွံ့ခြင်းဆိုတဲ့အသုံးအနှုန်းကို သင်သိပြီးသားဖြစ်မှာပါ။ ဒါပေမဲ့ FOFO: finding out ကိုကြောက်ရွံ့ခြင်းအကြောင်းကိုတော့ သင်မကြားဖူးသေးပါဘူး။ လူအတော်များများဟာ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုတွေဖြစ်တဲ့ , , STD စမ်းသပ်မှုတွေ၊ သွေးစစ်ဆေးမှုတွေ၊ နဲ့ ကို မလုပ်ဖြစ်ကြတဲ့ အဓိကအကြောင်းအရင်းတစ်ခုပါ။

FOFO ဟာ ဆေးပညာအရ ရောဂါရှာဖွေခြင်းမဟုတ်ပါဘူး။ လူသုံးများတဲ့ အသုံးအနှုန်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး လူအတော်များများနဲ့ ဆရာဝန်တွေနဲ့ ရင်းနှီးပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။ မကြာသေးတဲ့နှစ်တွေမှာ ဆေးလောကနဲ့ မီဒီယာတွေမှာ ပိုပြီးအာရုံစိုက်လာကြပါတယ်။ “ဒီအကြောင်းအရာနဲ့ပတ်သက်ပြီး သုတေသနအနည်းငယ်ပဲရှိပေမဲ့ ကျန်းမာရေးစိုးရိမ်စိတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ဆရာဝန်တွေကတော့ ဒီအကြောင်းကို ကောင်းကောင်းသိပါတယ်” လို့ British Columbia တက္ကသိုလ်က ပါမောက္ခနဲ့ စိတ်ရောဂါကုဆရာဝန် Steven Taylor က ပြောပါတယ်။ သူဟာ It’s Not All in Your Head: How Worrying about Your Health Could Be Making You Sick—and What You Can Do About It ဆိုတဲ့ စာအုပ်ကိုလည်း တွဲဖက်ရေးသားခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်အရွယ်ရောက်ပြီးသူ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူ ၂,၀၀၀ ကို တစ်ခု စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့ရာမှာ ၅ ယောက်မှာ ၃ ယောက်ဟာ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုတွေကို ရှောင်ရှားကြပြီး သတင်းဆိုးတွေ ဒါမှမဟုတ် ရှက်စရာကောင်းတာတွေကို ကြောက်ရွံ့တာဟာ အဓိကအကြောင်းအရင်းတွေဖြစ်ပါတယ်။ ပြဿနာက ပိုဆိုးလာနိုင်တဲ့ လက္ခဏာတွေရှိပါတယ်။ နောက်တစ်ခု စစ်တမ်းကောက်ယူမှုအရ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ ၅၁% သာ ပုံမှန်ဆေးစစ်တာ ဒါမှမဟုတ် ကင်ဆာစစ်ဆေးတာကို လုပ်ခဲ့ကြပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထက် ၁၀% ကျဆင်းသွားပါတယ်။

FOFO အကြောင်းနဲ့ ဘယ်လိုကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရမလဲဆိုတာကို ဒီမှာဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။

FOFO က ဘယ်ကလာတာလဲ။

“လူအတော်များများအတွက်ကတော့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုကနေလာတာဖြစ်ပြီး မသေချာမရေရာတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးစားအားထုတ်မှုတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်” လို့ American Psychological Association မှ စိတ်ပညာရှင်နဲ့ လေ့ကျင့်ရေးအကြီးအကဲ Lynn Bufka က ဆိုပါတယ်။ “စိုးရိမ်ပူပန်မှုအများစုက ကျွန်တော်တို့ကို ရှောင်ရှားဖို့ တွန်းအားပေးပါတယ်—ကျွန်တော်တို့ကို ကြောက်စရာကောင်းတဲ့အရာကို ရှောင်ရှားချင်ကြပါတယ်။”

FOFO ဟာ ယေဘုယျစိုးရိမ်သောကရောဂါ (generalized anxiety disorder)၊ စွဲလမ်းမှုရောဂါ (obsessive compulsive disorder (OCD)) ဒါမှမဟုတ် ကျန်းမာရေးစိုးရိမ်သောကရောဂါ (အရင်က hypochondriasis လို့ခေါ်တဲ့ရောဂါ) ရှိသူတွေမှာ အထူးသဖြင့် အဖြစ်များပါတယ်လို့ Taylor ကဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီအခြေအနေတွေမရှိသူတွေမှာတောင် FOFO ရှိနိုင်ပါတယ်။ တချို့ကိစ္စတွေမှာ “ဆီးကျိတ်စစ်ဆေးတာကို ကြောက်တာလိုမျိုး သီးခြားဖြစ်နိုင်သလို ပိုကျယ်ပြန့်တဲ့ ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းပုံစံရဲ့အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်” လို့ Taylor က ရှင်းပြပါတယ်။ “တစ်ခါတလေ စစ်ဆေးမှုတွေကိုရှောင်ရှားသူတွေဟာ Dr. ChatBot ဒါမှမဟုတ် Dr. Google ကို အတင်းအကျပ် တိုင်ပင်ကြပါတယ်။”

လူတချို့အတွက် FOFO ဟာ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုနေရာတွေမှာ သူတို့ရဲ့ အရင်က မကောင်းတဲ့အတွေ့အကြုံတွေ ဒါမှမဟုတ် ဆရာဝန်တွေ ဒါမှမဟုတ် ဆေးကုသမှုကို ကြောက်ရွံ့ခြင်း ကနေ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ တခြားသူတွေအတွက်ကတော့ အထူးသဖြင့် ကျန်းမာရေးအခြေအနေတစ်ခု (ဥပမာ STD) ရှိလို့ ရှက်စရာလို့ ခံစားရတာ ဒါမှမဟုတ် သူတို့မလိုချင်တဲ့ကုသမှုတွေ လိုအပ်လာမှာကို စိုးရိမ်လို့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ “သတင်းဆိုးတချို့ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိမှာကို ကြောက်တာ ဒါမှမဟုတ် ခက်ခဲတဲ့ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံတွေကို ပြောင်းလဲဖို့ ဖိအားပေးခံရတာမျိုးလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်” လို့ Bufka က ဆိုပါတယ်။ ဒီအခြေအနေတွေမှာ အခြေခံအယူအဆက “ငါက စစ်ဆေးမှုမခံယူရင် ဒါက မရှိဘူး” ဆိုတာပါပဲ။

ရလဒ်တွေကို စောင့်ရတာကလည်း FOFO ကို လှုံ့ဆော်ပေးနိုင်ပါတယ်။ “ရလဒ်တွေကို ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်ကြာ စောင့်ရမယ်ဆိုရင် အဲဒီထက်ပိုပြီး စိုးရိမ်ပူပန်စရာကောင်းတာ မရှိတော့ပါဘူး” လို့ Chapel Hill ရှိ University of North Carolina မှ စိတ်ပညာပါမောက္ခ Jonathan Abramowitz က ဆိုပါတယ်။

FOFO ကို ဘယ်လိုကျော်လွှားမလဲ။

ပထမအဆင့်ကတော့ သီးခြားစစ်ဆေးမှုတစ်ခုကို ခံယူခြင်းနဲ့ မခံယူခြင်းရဲ့ ကောင်းကျိုးနဲ့ ဆိုးကျိုးတွေကို စဉ်းစားဖို့ပါပဲ။ ဥပမာအားဖြင့် ကောင်းကျိုးတွေမှာ သင့်မှာ ကျန်းမာရေးအခြေအနေတစ်ခုရှိမရှိကို ရှာဖွေတွေ့ရှိပြီး ကုသမှုခံယူခြင်း ပါဝင်နိုင်ပြီး ဆိုးကျိုးတွေမှာ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ရလဒ်ကို ရရှိခြင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး သင့်ရဲ့စိုးရိမ်ပူပန်မှုကို လျှော့ချခြင်း ပါဝင်နိုင်ပါတယ်။ “ရေရှည်မှာတော့ စစ်ဆေးမှုခံယူခြင်းရဲ့ ကောင်းကျိုးတွေက ဆိုးကျိုးတွေထက် သာလွန်ပါတယ်” လို့ Abramowitz က ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ “လူသားတွေအနေနဲ့ကတော့ ကျွန်တော်တို့ကို ရေတိုမှာ ပိုကောင်းတယ်လို့ ခံစားရစေတဲ့အရာကို လုပ်လေ့ရှိပါတယ်” —ဘာကြောင့် လူအတော်များများ စစ်ဆေးမှုတွေကို ရွှေ့ဆိုင်းနေကြတာလဲဆိုတာကို ရှင်းပြနိုင်ပါတယ်။

သင်က အဲဒီအုပ်စုထဲမှာပါနေတယ်ဆိုရင် သင်က စစ်ဆေးမှုကို ရှောင်ရှားဖို့ ဘာကလှုံ့ဆော်နေတာလဲဆိုတာကို သင့်ကိုယ်သင်မေးမြန်းဖို့ ထိုက်တန်ပါတယ်။ “ရလဒ်တွေက အပြုသဘောဆောင်တယ်ဆိုရင် ဘာကိုဆိုလိုမလဲဆိုတာကို စိုးရိမ်နေတယ်ဆိုရင် အဲဒါကို စီမံခန့်ခွဲနိုင်စွမ်းကို သင် လျှော့တွက်နေနိုင်ပါတယ်” လို့ Abramowitz က ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် သင့်ရဲ့ကြောက်ရွံ့မှု ဒါမှမဟုတ် စိုးရိမ်သောကက သင့်အတွက် ဆုံးဖြတ်ချက်တွေချမှတ်စေချင်သလားဆိုတာကို စဉ်းစားကြည့်ပါလို့ Bufka က အကြံပြုပါတယ်။ သူမက သင့်ကိုယ်သင်မေးခွန်းထုတ်ဖို့ အကြံပြုထားပါတယ်။ ငါသာ ဒီအရာကို ရှောင်ရှားနေမယ်ဆိုရင် ဘာဖြစ်လာမလဲ။ ဒါကို ဆက်ပြီးရွှေ့ဆိုင်းထားရင် တန်ရဲ့လား။ တစ်နှစ်အကြာမှာ ငါ ဒီပြဿနာ ဒါမှမဟုတ် ဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘယ်လိုခံစားရမလဲ။ “ကြောက်ရွံ့မှုကို ရင်ဆိုင်ခြင်းက ကျွန်တော်တို့ရဲ့တန်ဖိုးတွေနဲ့ ပိုကိုက်ညီတဲ့ ရွေးချယ်မှုတွေကို ပြုလုပ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါတယ်” လို့ သူမက ဆိုပါတယ်။

သင်က FOFO အခြေအနေမှာ တကယ်ပဲ နစ်မြုပ်နေတယ်လို့ ခံစားနေရရင် သင့်ဆရာဝန်နဲ့ ဒီအကြောင်းကို ပြောဆိုတိုင်ပင်ပါလို့ Taylor က အကြံပေးပါတယ်။ “သင့်ရဲ့စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေနဲ့ အခက်အခဲတွေကို မျှဝေပါ၊ စစ်ဆေးမှုဆက်လက်လုပ်ဆောင်ဖို့နဲ့ စောင့်ဆိုင်းနေရတဲ့ကာလအတွင်းမှာ ဘာတွေလုပ်မယ်ဆိုတာကို စီစဉ်ဖို့အတွက် အတူတကွ ပူးပေါင်းစီမံကိန်းတစ်ခုကို ရေးဆွဲပါ” (FOFO ဟာ ပိုကျယ်ပြန့်တဲ့ စိုးရိမ်သောကပုံစံနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်ဆိုရင် cognitive behavioral therapy ကလည်း အထောက်အကူဖြစ်နိုင်ပါတယ်လို့ Abramowitz က ဆိုပါတယ်။)

နောက်ထပ်ကောင်းမွန်တဲ့နည်းဗျူဟာတစ်ခုကတော့ ဆေးစစ်မှုတွေ အများအပြားပြုလုပ်ဖို့ လိုအပ်တယ်ဆိုရင် အဲဒါတွေကို တစ်ချိန်တည်းမှာ စီစဉ်ပြီး ထိထိရောက်ရောက်လုပ်ဆောင်ဖို့ ကြိုးစားပါလို့ Abramowitz က အကြံပြုပါတယ်။ သီးခြားစစ်ဆေးမှုတစ်ခုအတွက် သင့်ကိုအားပေးကူညီတဲ့သူတစ်ယောက်ကို ခေါ်သွားတာ ဒါမှမဟုတ် သင်လုပ်ဆောင်ပြီးတဲ့နောက်မှာ သင်နှစ်သက်တဲ့ နေ့လယ်စာလိုမျိုး ဆုလာဘ်ပေးတာကလည်း အထောက်အကူဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

နောက်ဆုံးအနေနဲ့ အကြံပြုထားတဲ့ ဆေးစစ်မှုတွေ၊ ကင်ဆာစစ်ဆေးမှုတွေနဲ့ ပုံမှန်စစ်ဆေးမှုတွေဟာ သင့်ကိုယ်သင် ကောင်းကောင်းဂရုစိုက်ခြင်းရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်တယ်ဆိုတာကို သတိရဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။

“စစ်ဆေးမှုခံယူတာက သင့်အတွက် အကျိုးရှိပါတယ်—ဘာမှမမှားဘူးဆိုတာကို သက်သာရာရမှာပါ ဒါမှမဟုတ် သင်ဘာကို ရင်ဆိုင်နေရလဲဆိုတာကို သိရမှာပါ” လို့ Abramowitz က ဆိုပါတယ်။ “မျှော်လင့်နေတာက တကယ့်အကျိုးဆက်ထက် ပိုဆိုးလေ့ရှိပါတယ်။”

“ `