အာယနာ အဲလစ်ဇဘက် ဂျွန်ဆင်က ရာသီဥတုဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်မှုများမှာ ထိုက်တန်ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ကို သိစေလိုသည်။

(SeaPRwire) –   Ayana Elizabeth Johnson ၏ ပထမဆုံးချစ်ခြင်းမေတ္တာမှာ သမုဒ္ဒရာဖြစ်သည်။ ယခုလည်း သမုဒ္ဒရာပင်ဖြစ်သည်။ သူမ၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလမ်းကြောင်းနှင့်၊ သည် ရေငုပ်ခြင်းနှင့် (missing word) တို့ထက် ကျော်လွန်သွားသော်လည်း ရေကြောင်းဇီဝဗေဒပညာရှင်၊ စာရေးဆရာနှင့် ရာသီဥတုတက်ကြွလှုပ်ရှားသူတစ်ဦးအနေဖြင့် သူမသည် ထိုအကြောင်းကို အချိန်တိုင်း တွေးတောနေသည်။

“ သမုဒ္ဒရာဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ရာသီဥတုစနစ်အတွက် အလွန်အရေးကြီးတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုပါ” ဟု Johnson က ပြောသည်။ ၎င်းသည် (missing word) သာမကဘဲ ရေနွေးလာသည်နှင့်အမျှ ပြောင်းလဲနေသော ရေစီးကြောင်းများကလည်း (missing word) ကို မောင်းနှင်ပေးသည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းကို တိုက်ဖျက်ရာတွင် အခြားသော ကိရိယာတစ်ခုအဖြစ် ၎င်း၏ အရေးပါမှုကို လူများက ပိုမိုအသိအမှတ်ပြုလာကြသည်။

ကျယ်ပြန့်သော ရာသီဥတုဖြေရှင်းချက်များသည် ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ဖြင့် လည်ပတ်ခဲ့သည့် နည်းပညာများကို လျှပ်စစ်စွမ်းအင်သို့ ပြောင်းလဲခြင်းထက် ပိုမိုလုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း သူမက မှတ်ချက်ပြုသည်။ “ ဆားငန်တဲ့ဘက်ခြမ်းမှာလည်း တကယ်ကို အရေးကြီးတဲ့ အလုပ်တွေ အများကြီးလုပ်ဆောင်နေပါတယ်” ဟု သူမက ဆိုသည်။ Johnson သည် GreenWave ၏ ဘုတ်အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် သမုဒ္ဒရာစိုက်ပျိုးသူမျိုးဆက်သစ်များကို လေ့ကျင့်ပေးနေသည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်ကာ ခရုခွံနှင့် ရေညှိစိုက်ပျိုးခြင်းကဲ့သို့သော လုပ်ငန်းများမှတစ်ဆင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ အစားအစာစနစ်များကို ထုတ်ယူသုံးစွဲခြင်းမှ (missing word) သို့ ပြောင်းလဲရန် ကူညီပေးလျက်ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် ရေထဲမှ ပိုလျှံနေသော ကာဗွန်နှင့် နိုက်ထရိုဂျင်များကို စုပ်ယူနိုင်သည်။

လွန်ခဲ့သော နှစ်ဆယ်အတွင်း Johnson သည် သိပ္ပံပညာရပ်ဆိုင်ရာ ဗဟုသုတများကို ရာသီဥတုလုပ်ဆောင်မှုအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၎င်းမှာ Ocean Conservancy နှင့် မူဝါဒဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများမှတစ်ဆင့်လည်းကောင်း၊ ကမ်းရိုးတန်းမြို့များ ရာသီဥတုဒဏ်ခံနိုင်ရန် နည်းဗျူဟာများ ရေးဆွဲရန်အတွက် သူမ ပူးတွဲတည်ထောင်ခဲ့သော စဉ်းစားခန်း Waitt Institute မှတစ်ဆင့်လည်းကောင်း ဖြစ်သည်။ သူမသည် All We Can Save ပရောဂျက်၊ A Matter of Degrees ပေါ့တ်ကာစ်နှင့် သူမ၏ 2024 ခုနှစ်ထုတ်စာအုပ် What If We Get It Right တို့မှတစ်ဆင့် ဆန်းသစ်သော ရေရှည်တည်တံ့မှု နည်းဗျူဟာများအကြောင်း ဆွေးနွေးမှုများကိုလည်း မီးမောင်းထိုးပြခဲ့သည်။ သူမ၏ လုပ်ငန်းများတစ်လျှောက်လုံးတွင် ထင်ရှားသော သတင်းစကားတစ်ခုမှာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုအပေါ် လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် ကျွန်ုပ်တို့ လိုအပ်သော ကိရိယာများ (ဗဟုသုတ၊ နည်းပညာနှင့် မူဝါဒဆိုင်ရာ အကြံဉာဏ်များ အပါအဝင်) သည် ရှိနှင့်ပြီးသားဖြစ်သည်။

အောက်တိုဘာလ 30 ရက်နေ့ TIME100 Next Event တွင် Johnson သည် TIME Earth Award ကို လက်ခံရရှိခဲ့ချိန်၌ သူမသည် ရှိပြီးသား ဤဖြေရှင်းချက်များကို လက်တွေ့လုပ်ဆောင်မှုအဖြစ် မည်သို့ပြောင်းလဲရမည်ဟူသော အကြောင်းအရာကို အဓိကထား၍ ပြောကြားခဲ့သည်။

“ သာမန်လူတစ်ဦးချင်းစီဟာ ရာသီဥတုဆိုင်ရာ အန္တရာယ်တွေနဲ့ ဖြေရှင်းချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဒီကိစ္စတွေကို သူတို့ရဲ့ မိသားစုနဲ့ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့အတူ ပတ်သက်ဆက်နွယ်ဖို့ လိုပါတယ်” ဟု သူမက ပြောသည်။ “ [ဒါပေမယ့်] သာမန်နိုင်ငံသားတစ်ဦးက ရာသီဥတုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အချက်အလက်တွေ အများကြီးနဲ့ ရင်ဆိုင်ရတာမျိုး မရှိသလောက်ပါပဲ၊ ရာသီဥတုဖြေရှင်းချက်တွေအကြောင်းဆို ပိုလို့တောင် မရှိပါဘူး။”

လူကြိုက်များသော မီဒီယာများတွင် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုသည် ဖြေရှင်းနည်းများကို မည်မျှကျယ်ပြန့်စွာ အကောင်အထည်ဖော်သည်ဆိုသည့်အပေါ်တွင် အခန်းကဏ္ဍတစ်ခုမှ ပါဝင်သည်။ အချိန်နှင့်အပြိုင် ပြိုင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် အသိပညာများ ပိုမိုဖန်တီးပေးခြင်းနှင့် လက်ရှိ အလုပ်ဖြစ်နေသည့်အရာများ၊ အန္တရာယ်ရှိသော သို့မဟုတ် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်စေသော နည်းဗျူဟာများကို ဆက်သွယ်ပြောဆိုခြင်းသည် အရေးကြီးသည်။ သူမ၏ ပေါ့တ်ကာစ်များအပြင် Johnson သည် ကလေးစာအုပ်တစ်အုပ်ကို ရေးသားရန် စီစဉ်နေပြီး အနုပညာရှင်များ၊ ဟောလိဝုဒ်မှ စာရေးဆရာများနှင့် အခြားသူများအား ရာသီဥတုဆိုင်ရာအကြောင်းအရာများကို လူများနေ့စဉ်မြင်တွေ့နေရသော ဗီဒီယိုများနှင့် အကြောင်းအရာများထဲသို့ ပေါင်းစပ်ထည့်သွင်းနည်းများကို အကြံပေးရန် မျှော်လင့်သည်။ “ ကျွန်ုပ်တို့လက်လှမ်းမီနေသော ဤဖြေရှင်းနည်းအားလုံးကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် အဓိက အဟန့်အတားတစ်ခုမှာ ၎င်းသည် ထိုက်တန်သည်ဟု လူများမမြင်နိုင်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်” ဟု သူမက ဆိုသည်။

အမေရိကန်အစိုးရသည် (missing word) များကို ဆက်လက်ထောက်ပံ့နေပြီး (missing word) များကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းနေသဖြင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်လှုပ်ရှားမှုသည် အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် ရာသီဥတုဖြေရှင်းနည်းများ၏ အလားအလာကို စိတ်ကူးကြည့်ရန် ခက်ခဲနိုင်သည်။ “ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တရားစီရင်ရေးစနစ်၊ ဖက်ဒရယ်အေဂျင်စီတွေမှာ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့အရာတွေ၊ ရာသီဥတုနဲ့ပတ်သက်တဲ့ သိပ္ပံနည်းကျသုတေသနတွေ၊ အစိုးရဝက်ဘ်ဆိုက်တွေကနေ အချက်အလက်တွေ ပျောက်ကွယ်သွားတာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အလွန်ဆိုးရွားတဲ့ အဟန့်အတားအချို့ ရှိနေပါတယ်” ဟု သူမက ပြောသည်။ “ အမေရိကန်မှာ ဒီလိုအဟန့်အတားတွေ အားလုံးကို မြင်တွေ့နေရချိန်မှာပဲ တခြားနိုင်ငံတွေကတော့ ရှေ့ဆက်တိုးနေတာကို မြင်တွေ့နေရပြီး စီးပွားရေးအပြောင်းအလဲကိုလည်း မြင်တွေ့နေရပါတယ်။ နေရောင်ခြည်စွမ်းအင်နဲ့ လေစွမ်းအင်တွေဟာ အခုဆိုရင် (missing word) ဖြစ်နေပြီ၊ ဒါက အရာအားလုံးကို ပြောင်းလဲစေပါတယ်။”

ထို့အပြင် Earth Justice ကဲ့သို့သော pro bono ဥပဒေအကျိုးဆောင်လုပ်ငန်းများနှင့် ဒေသခံ မြေယာအပ်နှံမှုအဖွဲ့များသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ကာကွယ်ရေးအတွက် ဆက်လက်တိုက်ပွဲဝင်နေကြသည်။ အိမ်ပိုင်ရှင်များသည် ၎င်းတို့၏ မြက်ခင်းများကို ဝတ်မှုန်ကူးကူညီသောအပင်များဖြင့် အစားအသောက်ဥယျာဉ်များအဖြစ် ပြောင်းလဲနေကြပြီး၊ အပူစုပ်စက်များနှင့် နေရောင်ခြည်စွမ်းအင်ပြားများဖြင့် ၎င်းတို့၏အိမ်များကို အဆင့်မြှင့်တင်နေကြကာ လျှပ်စစ်ကားများသို့ ပြောင်းလဲနေကြသည်။ ဖက်ဒရယ်အဆင့်ရှိ ပြောင်းလဲမှုများကို ချေဖျက်ရန် အောက်ခြေအဆင့်၊ အသေးစားပြောင်းလဲမှုများသည် မလုံလောက်သော်လည်း၊ ၎င်းသည် အလားအလာကောင်းသည့် လမ်းကြောင်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း Johnson က ပြောသည်။ “ ဖက်ဒရယ်အခွန်ခ credit တွေမရှိရင်တောင် အဲဒီလုပ်ငန်းတွေ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားနိုင်ဖို့ လုံလောက်တဲ့ အရှိန်အဟုန်ကို ကျွန်တော်တို့ တည်ဆောက်နေကြပါတယ်။”

Johnson သည် အတွေးအခေါ်ပိုင်းဆိုင်ရာ မျိုးဆက်ပြောင်းလဲမှုကိုလည်း ထောက်ပြသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ရာသီဥတုဖြေရှင်းနည်းများနှင့် လျှော့ချရေးတို့နှင့် ပတ်သက်၍ ပိုမိုကျွမ်းကျင်သော လူငယ်များသည် လုပ်ငန်းခွင်နှင့် မဲဆန္ဒရှင်အဖြစ် ဝင်ရောက်လာကြသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ “ နိုင်ငံရေးအမြင်အမျိုးမျိုးမှာ လူငယ်တွေဟာ ရာသီဥတုဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေဆီကနေ ပိုမိုမျှော်လင့်ကြပါတယ်။ (missing word) မှာ ရာသီဥတုကို ငြင်းပယ်သူတွေ အများကြီး နည်းသွားပြီ” ဟု Johnson က ဆိုသည်။ ထို့အပြင် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော်အတွင်း နယူးယောက်မြို့၏ အသက်အငယ်ဆုံး မြို့တော်ဝန်ဖြစ်လာမည့် (missing word) က တတ်နိုင်သောအခြေအနေနှင့် ရာသီဥတုလုပ်ဆောင်မှုဆိုင်ရာ မူဝါဒများသည် လက်တွဲ၍ သွားနိုင်သည်ဟု ငြင်းခုံခဲ့သည်။

ထိုသို့သော အကြီးစားပြောင်းလဲမှုများသည် အရေးကြီးသော်လည်း၊ ဤတိုက်ပွဲသည် နောက်ဆုံးတွင် စုပေါင်းကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုဖြစ်သည်—Johnson ၏ အဆိုအရ အိမ်ထောင်စုတိုင်း၏ ဆုံးဖြတ်ချက်၊ ရပ်ရွာအခြေပြုလုပ်ဆောင်ချက်နှင့် အောင်မြင်သော ဒေသတွင်းမူဝါဒတိုင်းသည် ပြောင်းလဲမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေရန် အထောက်အကူပြုသည်။

“ ဒါကို နောက်ကျလွန်းပြီလို့ တွေးနေတာ ရပ်သင့်တယ်… ဒါက သက်ရောက်မှုတွေရဲ့ ပမာဏအဆင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု Johnson က ပြောသည်။ “ ကမ္ဘာကြီးဟာ ဖာရင်ဟိုက် ၃ ဒီဂရီ ဒါမှမဟုတ် ၁၀ ဒီဂရီ ပူနွေးလာတာက တကယ်ကို အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါတွေဟာ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ လုံးဝကွဲပြားခြားနားတဲ့ အနာဂတ်ပုံစံတွေပါပဲ။”