ဇလန်းစကီးက ‘ယူကရိန်းအား အမေရိကန်၏ ပံ့ပိုးမှုပေးရန် အသင့်ရှိနေခြင်း’ ကို ချီးကျူးပြောကြား၊ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များက လုံခြုံရေးအာမခံချက်များ ဖော်ဆောင်

(SeaPRwire) –   ယူကရိန်းသမ္မတ ဇယ်လန်းစကီးသည် ပါရီမြို့တွင် ကျင်းပသည့် “ ဆန္ဒရှိသူများ၏ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့” အစည်းအဝေးအပြီးတွင် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များ၏ ကြိုးပမ်းမှုများကို ကျေးဇူးတင်ခဲ့သည်။ ထိုအစည်းအဝေးသို့ နိုင်ငံ ၃၀ ကျော်က ကိုယ်တိုင် သို့မဟုတ် အွန်လိုင်းမှ ပါဝင်ခဲ့ပြီး ယူကရိန်းအတွက် လုံခြုံရေးအာမခံချက်များကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ သမ္မတ ဒေါ်နယ်လ် ထရန့်က ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများအတွက် အထူးသံတမန်အဖြစ် တာဝန်ပေးထားသော စတိဗ် ဝစ်ကော့ဖ်လည်း တက်ရောက်ခဲ့သည်။

ပြင်သစ်သမ္မတ အီမန်နျူရယ် မက်ခရွန်နှင့် ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ဆာ ကီးယား စတားမာ (ဗီဒီယိုကွန်ဖရင့်မှတစ်ဆင့် တက်ရောက်ခဲ့သူ) တို့ ပူးတွဲဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်သော အစည်းအဝေးအပြီးတွင် ဇယ်လန်းစကီးက “ နိုင်ငံ ၃၀ ကျော်သည် ကုန်း၊ ရေ၊ လေ နှင့် ဆိုက်ဘာနယ်ပယ်တို့တွင် လုံခြုံရေးကို အာမခံနိုင်ရန် ပံ့ပိုးကူညီဖို့ ရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုတည်းဖြင့် ပူးပေါင်းခဲ့ကြသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ရုရှားနှင့်ဖြစ်ပွားနေသော စစ်ပွဲအတွင်း ယူကရိန်းအတွက် “ ယုံကြည်စိတ်ချရသော” နှင့် ရေရှည်တည်တံ့သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ရရှိရန် ရည်ရွယ်၍ စုပေါင်းကြိုးပမ်းမှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေကြသည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်လ် ထရန့်သည် အစည်းအဝေးသို့ ဗီဒီယိုမှတစ်ဆင့် ပါဝင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ဇယ်လန်းစကီးထံမှ “ အထူးကျေးဇူးတင်စကား” ရရှိခဲ့သည်။

“ဒီစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ဖို့ ကြိုးပမ်းမှုအားလုံးအတွက် သမ္မတ ထရန့်ကို အထူးကျေးဇူးတင်ကြောင်း ပြောကြားလိုပါတယ်။ ယူကရိန်းကို အမေရိကန်ဘက်ကနေ ထောက်ပံ့မှုပေးဖို့ အသင့်ရှိခြင်းအတွက်လည်း ကျေးဇူးတင်ပါတယ်” ဟု ဇယ်လန်းစကီးက အွန်လိုင်းမှ မျှဝေခဲ့သော သတင်းအချက်အလက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရန့်က ဥရောပသမဂ္ဂသည် ရုရှားရေနံများ ဝယ်ယူခြင်းကို ရပ်တန့်သင့်ကြောင်း၊ ၎င်းရေနံဝယ်ယူမှုသည် စစ်ပွဲကို ငွေကြေးထောက်ပံ့နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း စိုးရိမ်ပူပန်မှုကို ကိုးကား၍ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့အား အလေးပေး ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

၎င်းမတိုင်မီ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ထရန့်က ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းအကြား ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်ရရှိရန် ဆက်လက်ကတိပြုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ “တစ်ခုခုတော့ ဖြစ်လာမှာပါ။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ကတော့ အခုထိ အဆင်သင့်မဖြစ်သေးပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ တစ်ခုခုတော့ ဖြစ်လာမှာပါ။ ကျွန်တော်တို့ အဲဒါကို အကောင်အထည်ဖော်မှာပါ” ဟု ၎င်းက CBS News သို့ ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အစည်းအဝေးအပြီးတွင် ဒေသတွင်းမီဒီယာများကို ပြောကြားရာ၌ ဇယ်လန်းစကီးနှင့် မက်ခရွန် နှစ်ဦးစလုံးက ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင်သည် ညှိနှိုင်းမှုလုပ်ငန်းစဉ်ကို နှောင့်နှေးစေသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ကြသည်။ မက်ခရွန်က ထရန့်သည် ဆွေးနွေးခဲ့သော လုံခြုံရေးအစီအမံများကို ထောက်ခံကြောင်းလည်း အတည်ပြုခဲ့ပြီး၊ ပူတင်က ဇယ်လန်းစကီးနှင့် တစ်ဦးချင်းတွေ့ဆုံမှုကို မပြုလုပ်ပါက အမေရိကန်သည် ရုရှားကို ဆန့်ကျင်သည့် အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများတွင် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့နှင့် ပူးပေါင်းမည်ဟု အကြံပြုခဲ့သည်။

“မော်စကိုက ဒီအခြေအနေတွေကို လေးစားလိုက်နာဖို့ မလိုလားဘူးဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ဟာ အမေရိကန်နဲ့အတူ ထပ်မံခြေလှမ်းတွေ လုပ်ဆောင်ရမှာပါ” ဟု မက်ခရွန်က သတိပေးခဲ့သည်။ “ဒီနေရာမှာ အဓိက အငြင်းပွားစရာက ယူကရိန်းကာကွယ်ရေးအတွက် ကန့်သတ်ချက်တွေ မရှိဘူးဆိုတာပါပဲ” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် နိုင်ငံခေါင်းဆောင် ၂၆ ဦးသည် ရုရှားနှင့် ပဋိပက္ခပြီးဆုံးသည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ယူကရိန်းတွင် “ စိတ်ချမှုပေးသည့် တပ်ဖွဲ့” အဖြစ် တပ်ဖွဲ့ဝင်များ စေလွှတ်ရန် ကတိပြုခဲ့ကြကြောင်း မက်ခရွန်က ကြေညာခဲ့သည်။

အစည်းအဝေးအပြီး TIME သို့ မျှဝေခဲ့သော ကြေညာချက်တွင် Downing Street ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးက စတားမာသည် “အဆိုပါအဖွဲ့သည် ယူကရိန်းအပေါ် မပြိုကွဲနိုင်သော ကတိကဝတ်ရှိကြောင်း၊ သမ္မတ ထရန့်၏ ထောက်ခံမှုနှင့်အတူ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းသိရှိရပြီး၊ ယခု ပူတင်အပေါ် ဖိအားပေးကာ ရန်လိုမှုများ ရပ်စဲရေးကို အာမခံနိုင်ရန် ပိုမိုလုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သည်” ဟု အလေးထား ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

“ဝန်ကြီးချုပ်က နိုင်ငံရဲ့ ထောက်ပံ့မှုတွေကို ပိုမိုအားဖြည့်ပေးနိုင်ဖို့ ယူကရိန်းကို တာဝေးပစ်ဒုံးကျည်တွေ ထောက်ပံ့ဖို့ Coalition of the Willing မိတ်ဖက်များရဲ့ ကြေညာချက်တွေကိုလည်း ကြိုဆိုပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

အိုင်ယာလန်ဝန်ကြီးချုပ် မိုက်ကယ် မာတင်က “မည်သည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သို့မဟုတ် ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်ကိုမဆို အထောက်အကူပြုရန်” လုံခြုံရေးအစီအမံများ လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းက အာမခံချက်များသည် “အခြားနိုင်ငံအချို့ ပူးပေါင်းရန် အသင့်ရှိသော ‘စိတ်ချမှုပေးသည့်တပ်ဖွဲ့’ မှသည် ယူကရိန်း ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့များအတွက် နောက်ထပ် လေ့ကျင့်မှုများအထိ ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် ဆောင်ရွက်သွားမည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“ခေါင်းဆောင်များသည် ယူကရိန်းတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးရှာဖွေရာ၌ အမေရိကန်၏ ပါဝင်ပတ်သက်မှု၏ အရေးပါပုံကိုလည်း ယနေ့ ထင်ဟပ်သုံးသပ်ခဲ့ကြသည်” ဟု မာတင်က ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ပြီး၊ မော်စကိုအပေါ် ဖိအားပေးရန် ရုရှားအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ လိုအပ်ကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ထရန့်သည် ပူတင်နှင့် ဇယ်လန်းစကီးတို့အကြား တွေ့ဆုံမှု ဖြစ်မြောက်စေရန် တွန်းအားပေးခဲ့သော်လည်း မော်စကိုက အဆိုပါအကြံကို ပယ်ချခဲ့ပြီး ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးအကြား ဆွေးနွေးမှုများကို ကိုယ်စားလှယ်များမှတစ်ဆင့် ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း အခိုင်အမာ ပြောကြားခဲ့သည်။

ပူတင်သည် ဩဂုတ်လတွင် အလာစကာ၌ ထရန့်နှင့် တွေ့ဆုံရန် သဘောတူခဲ့သည်။ ၎င်းတို့နှစ်ဦး ၂၀၁၉ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် မျက်နှာချင်းဆိုင်တွေ့ဆုံမှုဖြစ်သည်။ အဆိုပါထိပ်သီးအစည်းအဝေးသည် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးလမ်းကြောင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သော်လည်း မျှော်လင့်ထားသည်ထက် စောပြီး ပြီးဆုံးသွားခဲ့ကာ မည်သည့်သဘောတူညီချက်မှ မရရှိခဲ့ပေ။ ဝေဖန်သူများက အဆိုပါတွေ့ဆုံမှုသည် အမေရိကန်သမ္မတထက် ပိုမိုအကျိုးအမြတ်ရရှိခဲ့သည်ဟု ငြင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

ထရန့်သည် ထိုအစည်းအဝေးအပြီး မကြာမီတွင် ဇယ်လန်းစကီးနှင့် အဓိက ဥရောပခေါင်းဆောင်များကို ရှင်းလင်းတင်ပြရန် ဧည့်ခံကျင်းပခဲ့သည်။ ထရန့်က နောက်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်သည် ရုရှားနှင့် မည်သည့်ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ယူကရိန်းသို့ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို စေလွှတ်မည်မဟုတ်ကြောင်း၊ သို့သော် လေကြောင်းမှ အကူအညီများ ပေးနိုင်ကြောင်း၊ “ကျွန်တော်တို့မှာရှိတဲ့ ပစ္စည်းမျိုး ဘယ်သူမှ မရှိလို့ပါ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အလာစကာထိပ်သီးအစည်းအဝေးနောက်ပိုင်း ရုရှားသည် ယူကရိန်းကို ဆက်လက်ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံအနှံ့ ဒုံးကျည်နှင့် ဒရုန်းဖြင့် တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ ညတွင် ကိယက်ဗ်မြို့ကို တိုက်ခိုက်မှုမှာ ထင်ရှားသော တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး လူ ၁၉ ဦးခန့် သေဆုံးခဲ့ကာ European Commission မစ်ရှင်ရုံးများနှင့် British Council ရုံးများသည် သိသိသာသာ ပျက်စီးခဲ့သည်။

European Commission ဥက္ကဋ္ဌ အာဆူလာ ဗွန် ဒါ လေယန်သည်လည်း ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များနှင့်အတူ အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှုများကို ရှုတ်ချခဲ့သည်။

“ရုရှားဟာ အရပ်သားအဆောက်အအုံတွေကို ခွဲခြားသိမြင်မှုမရှိဘဲ တိုက်ခိုက်တာတွေကို ချက်ချင်းရပ်တန့်ပြီး တရားမျှတပြီး ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ ပါဝင်ရပါမယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် ဗွန် ဒါ လေယန်၏ လေယာဉ်သည် ဘူလ်ဂေးရီးယားတွင် ဆင်းသက်ရန် ကြိုးစားနေစဉ်အတွင်း ကြားဖြတ်နှောင့်ယှက်ခံခဲ့ရသည်။ လေယာဉ်သည် ဘေးကင်းစွာ ဆင်းသက်နိုင်ခဲ့ပြီး လေယာဉ်မှူးများသည် စက္ကူမြေပုံများကို အသုံးပြုခဲ့ရကြောင်း အဆိုပါကိစ္စနှင့် နီးစပ်သည့် TIME သတင်းရင်းမြစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

NATO အကြီးအကဲ မာ့ခ် ရူတေက ရုရှား၏ စွပ်စွဲခံရသော ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုများကို “အလွန်အလေးအနက်ထား ဆောင်ရွက်နေသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီး NATO သည် “ယင်းကို တန်ပြန်တားဆီးရန်၊ မဖြစ်ပွားစေရန် နေ့ရောညပါ ကြိုးပမ်းနေသည်” ဟု ဆိုသည်။